Karagül diyarından üniversiteye yolculuk
Karagül diyarı Halfeti'de 22 yıl önce Feyzullah Efendi Konağı baraj suları altında kalmaktan kurtarıldı. Akademisyenler gözetiminde 4 aylık çalışma ile konağın yaklaşık 10 bin taşı tek tek numaralandırılarak 150 kilometre taşınarak Osmanbey kampüsünde aslına uygun yeniden inşa edildi. Konak şimdiler de kültür turları ile ziyaretçilerini ağırlıyor.
Cittaslow Sakin şehirler ağına dahil edilen Karagül diyarı Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinde 2 bin yılında on binlerce taşın yerinden sökülerek Harran Üniversitesine taşındığı Feyzullah Efendi Konağı, o yıllarda Akademisyenlerin gözetiminde aslına uygun olarak yeniden inşa edildi. 120 yıllık tarihi konak şimdiler de kültür turları ile kente gelen ziyaretçilerini ağırlıyor.
2000 yılında Birecik Barajı’nın tamamlanmasıyla Fırat’ın suyunun yükseldiği Halfeti ilçesinde birçok yapı sular altında kaldı. Harran Üniversitesi senatosu, suların yükseldiği Fırat nehri kenarında bulunan 15 odalı ve 4 ayvanlı Feyzullah Efendi konağını 150 kilometre uzaklıkta bulunan Osmanbey yerleşkesine taşımaya karar verdi.
2 bin yılında gece gündüz çalışan işçiler 4 ayda söktükleri taşları tek tek numaralandırdı. Her gecen gün suyun yükseldiği Halfeti ilçesinde numaralandırılan taşlar kamyonlarla Şanlıurfa’daki Harran Üniversitesi Osmanbey yerleşkesine getirildi. Osmanbey yerleşkesine getirilen numaralandırılmış taşlarla konak yeniden inşa edildi. Yaklaşık 2 yıl süren işleminin ardından yeniden oluşturulan konak, Halfeti ilçesindeki gibi yeniden ayakta duruyor.
Birecik Baraj suyunun tutulmasıyla tarihi konağı ailesi ile birlikte boşaltmak zorunda kalan Feyzullah Efendi’nin torunu Rahime Kökten 22 yıl sonra yeniden doğup büyüdüğü ve oyunlar oynadığı konağa geldi. Rahime Kökten, çocukluğunun büyük bir bölümünün geçtiği tarihi konağı gezdi. Odaları tek tek gezen Kökten, duygusal anlar yaşadı. Kız kardeşleri ve komşularıyla tarihi konağa gelen Kökten’e dedesi Feyzullah Hilmi’nin Mahkeme-i Bidayet Başkatibi Mührü gösterildi.
Odaları gezerek komşularına tanıtan Kökten, yuvarlanıp düştüğü merdivende hatıra fotoğrafı çektirdi. Bir anda çocukluk yıllarına gittiğini ifade eden Kökten, konağın aslına uygun olarak yapıldığını söyledi.
KONAK 150 KİLOMETRE ÖTEYE TAŞINDI
Taşınmaz kültür varlıklarını dünyada eşi ve benzeri görülmemiş bir şekilde 22 yıl önceki imkanlarla 150 kilometre öteye taşıdıklarını ve bu kültür mirasının su altında kalmasından kurtardıklarını anlatan Şehir Kültürü Araştırmacısı Öğretim Üyesi Sabri Kürkçüoğlu, ‘’Harran Üniversitesi Osmanbey Kampüsündeyiz. Arkamızda hemen Feyzullah Efendi konağı yer alıyor. Feyzullah Efendi konağı 2000 yılına kadar Halfeti’de Fırat Nehri kenarında bir konaktı. Birecik Barajının suları yükseldikçe bu konak su altında kalacaktı. Harran Üniversitesinin 2000 yılı Şubat ve Mayıs aylarında 4 ay içerisinde bu konağın taşlarını sökerek kamyonlarla bu kampüse 150 kilometre ötedeki bu kampüse taşımasıyla 2 yıl içerisinde burada yeniden inşa edildi ve bu kültürel miras yok olmaktan, su altında kalmaktan kurtarıldı. Bana göre Türkiye’de ve dünyada Göbeklitepe gerçekten çok önemli bir konuma ve değere sahip. Bir diğer önemli değerimiz de 120 yıl önce inşa edilmiş bu konağı biz 20 yıl önce su altında kalmaktan kurtarmışız Harran Üniversitesi olarak. Bu tür yapılara bilindiği gibi taşınmaz kültür varlığı denilir eski eserlerde fakat bu taşınmaz kültür varlığını, bu kültür mirasını yaşatmak için biz 150 kilometre öteye taşımışız. On binlerce taşı sökerek, numaralayarak büyük bir teknik ekiple beraber 2000 yılı Şubat ve Mayıs ayında sökerek bu kampüse getirmişiz. 24 ayda hatta 20 ayda ustalarımız bu konağı yeniden aslına uygun şekilde inşa ettiler ve 20 yıldır burada bütün sosyal ve kültürel aktiviteler yapılıyor. Amacımız, beklentimiz Şanlıurfa’ya gelen kültür turlarındaki misafirlerimizin bu konağı da Mardin’e giderken 20. Kilometredeki bu konağı da ziyaret etmeleri ve onları burada ağırlamaktan mutluluk duyarız, keyif duyarız’’ dedi.
TURİZME KATKISI OLACAK BİR YAPI
Konağı ziyaret edenler ise ‘’Doğma büyüme Urfalı olarak ilk defa görmüş olduğuma hem üzüldüm hem utandım. Muhteşem bir yapı, dünyada örneği olmayan bir şey, taşınamaz kültür varlıklarının taşınmış olmasına örnek bir yapı, çok muazzam bir yapı, turizme çok katkısı olabilecek bir yapı, kültür turlarının buraya uğraması sağlanırsa İnşallah dünya da ses getirecek diye tahmin ediyorum’’ dedi.
Harran Üniversitesi tarafından aslına uygun yeniden inşa edilen konak, ziyaretçilerini ağırlıyor. Konağı görmeye gelenlere burada konak hakkında bilgiler veriliyor. 15 odalı konağın eski halinin fotoğrafları ayvanda sergileniyor. 1000 metrekare alan üzerinde inşa edilen konak, tüm ihtişamıyla görenleri kendine hayran bırakıyor. Konak içerisinde, konak sahibi Feyzullah Hilmi’nin Mahkeme-i Bidayet Başkatibi Mührü sergileniyor.
14 ODALI BİR KONAK
Rumkale muhafızlarından Mehmet Bey’in torunlarından Halep Vilayeti maliye yetkilisi Hacı Feyzullah tarafından 1901 yılında yapımına başlanılan 15 oda ve dört ayvandan oluşan konağın inşaatı iki yıl sürdü. 1000 metrekare bir alan üzerinde iki katlı olarak yapılmış olan konak, ilk katta 10, ikinci katta ise 4 oda olmak üzere toplam 14 odalıdır.
Birecik barajı suları altında kalacağından dolayı Harran üniversitesi tarafından, taşları numaralandırılıp Osman Bey Kampüsü’ne taşınarak aslına uygun olarak inşa edildi.
Kültür varlıklarına sahip çıkmak, korumak ve yaşatmak amacı ile Harran Üniversitesi’nin başlattığı sahiplenme çalışmalarının en önemli çalışmalarından biri olan tarihi “Feyzullah Efendi Konağı” Birecik Barajı göl alanı altında kalmaktan kurtarılan tek mimari eserdir.